هدف های کلی درس تاریخ در دوره متوسطه
الف) هدف های شناختی
1- تعمیق آشنایی با ضرورت مطالعه تاریخ و روش کار مورخان؛
2- تعمیق آشنایی با مهم ترین تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تمدن ایران و جهان در طول تاریخ؛
3- آشنایی با جایگاه تاریخ ایران در تاریخ جهانی؛
4- آشنایی با مفهوم تغییر و تداوم در تاریخ؛
5- تعمیق آشنایی با شخصیت های مهم و موثر در تاریخ؛ با تاکید بر مفاخر ملی، دینی؛
6- تعمیق آَشنایی با جغرافیای تاریخی ایران و جهان با تاکید بر تاریخ ایران؛
7- درک علت های پیدایش و زوال تمدن ها و دولت ها؛
8-تعمیق آشنایی با مهم ترین آثار و بناهای تاریخی ایران و جهان.
ب) هدف های نگرشی و ارزشی:
1- تقویت حس خودشناسی و خداشناسی از طریق تامل در تاریخ و عبرت آموزی از آن؛
2- بزرگداشت شخصیت های بزرگ تاریخی نظیر پیامبران، امامان و مفاخر ملی، دینی، الهام پذیری از آنان و برانگیختن حس بیزاری از ستمگران و خائنان؛
3- ارج نهادن به ارزش های اسلامی، انسانی از قبیل: عدالت طلبی، سخت کوشی، درست کاری، علم آموزی و ....؛
4- تقویت حس میهن دوستی و ارج نهادن به خدمات و فداکاری های پیشینیان و ایجاد آمادگی برای دفاع از میهن و مقابله با تهاجم فرهنگی؛
5- تقویت حس احترام به سایر ملت ها و پرهیز از یک سو نگری و خودبینی از طریق تأمل در دستاوردها و تعاملات تمدنی آنان و اعتقاد به سهیم دانستن همه ملت ها در تعیین سرنوشت جامعه بشری؛
6- علاقه مندی به مطالعه تاریخ و حفظ میراث فرهنگی؛
7- تقویت روحیه عبرت آموزی از رویدادهای تاریخی و موثر ساختن تاریخ در زندگی و عمل.
ج) هدف های مهارتی
1- برخوردار شدن از توانایی نسبی برای تجزیه و تحلیل رویدادهای تاریخی؛
2- توانایی انجام یک پژوهش ساده تاریخی و ارائه گزارش درباره موضوعات تاریخی؛
3- توانایی استفاده از عکس، نقشه و نمودار تاریخی و تفسیر، تحلیل و مقایسه آن ها؛
4- توانایی مطالعه روشمند و موثر نوشته های تاریخی؛
5- توانایی استدلال درباره اهمیت تاریخی ایران و منافع ملی؛
6- توجه و حساسیت عملی نسبت به میراث تمدنی و فرهنگی بشر به ویژه، میراث فرهنگی و تمامیت ارضی کشور.
هدف های درسی در پایه دوم متوسطه
الف ) هدف های شناختی
1- تعمیق آشنایی با مفهوم زمان، تغییر، تحول و تداوم در تاریخ؛
2- تعمیق آشنایی با علت های اهمیت مطالعه تاریخ و نقش آن در زندگی انسان؛
3- آشنایی با علت های اهمیت مطالعه تاریخ و نقش آن در زندگی انسان؛
4- تعمیق آشنایی با مهم ترین تحولات سیاسی،اجتماعی ایران و جهان، از قدیم ترین اعصار تا قرن دهم هجری ( شانزدهم میلادی )؛
5- تعمیق آشنایی با مهم ترین تحولات فرهنگی و تمدنی ایران و جهان تا قرن دهم هجری با تاکید بر تاریخ ایران؛
6- آشنایی با جایگاه ایران و ایرانیان در تاریخ جهانی تا قرن دهم هجری؛
7- درک تحول و تداوم در تاریخ ایران تا قرن دهم هجری؛
8- درک تحول و تداوم در تاریخ تمدن بشری تا قرن دهم هجری؛
9- تعمیق آشنایی با نقش پیامبران در تاریخ بشر؛
10- درک علت های پیدایش و زوال تمدن ها و دولت ها تا قرن دهم هجری؛
11- تعمیق آشنایی با جغرافیای تاریخی ایران و جهان تا قرن دهم هجری؛
12- تعمیق آشنایی با مشهورترین شخصیت ها و افراد موثر در تاریخ ایران و جهان تا قرن دهم هجری؛
13- تعمیق آشنایی با مهم ترین آثار و بناهای تاریخی ایران و جهان تا قرن دهم دهم هجری؛
14- آشنایی با نقش اسلام و تعالیم اسلامی در تحولات تاریخی تا قرن دهم هجری؛
15- آشنایی با نقش ایرانیان در شکل گیری و شکوفایی تمدن اسلامی.
ب) هدفهای نگرشی و ارزشی
1- علاقه مندی به مطالعه تاریخ و میراث فرهنگی؛
2- تقویت حس خودشناسی و خداشناسی از طریق تأ مل در تاریخ دوره مورد نظر و عبرت آموزی از آن؛
3- بزرگداشت شخصیت های تاریخی، نظیر پیامبران و امامان همراه با الهام گرفتن از آنان و برانگیختن حس بیزاری از ستمگران و خائنان؛
4- ارج نهادن به ارزشهای اسلامی، انسانی از قبیل عدالت طلبی، سخت کوشی، علم آموزی و درست کاری؛
5- تقویت حس خودباوری ملی و دینی ، آمادگی برای دفاع از میهن و مقابله با تهاجم فرهنگی؛
6- دست یابی نسبی به بینش و نگرش تاریخ؛
7- احترام به سایر ملت ها و پرهیز از یک سو نگری و خودبینی از طریق اندیشیدن در دستاوردها و تعاملات تمدنی آنان تا قرن دهم هجری؛
8- تقویت علاقه به میراث فرهنگی و حفظ آن به ویژه میراث ایرانی – اسلامی؛
9- تقویت حس همدلی با مسلمانان جهان.
ج) هدف های مهارتی
1- توانایی انجام یک پژوهش ساده تاریخ و ارائه گزارش درباره موضوعات تاریخی تا قرن دهم هجری؛
2- توانایی نسبی برای تجزیه و تحلیل رویدادهای مهم تاریخی تا قرن دهم هجری؛
3- توانایی مطالعه روشمند و موثر نوشته های تاریخی تا قرن دهم هجری؛
4- توانایی اولیه برای تجزیه ، تحلیل و مقایسه عکس ها ، نقشه ها و نمودارهای تاریخی و بهره گیری علمی از آثار و منابع تاریخی،
5- توانایی استدلال درباره اهمیت تاریخی ایران تا قرن دهم هجری؛
6- توجه و حساسیت عملی نسبت به میراث فرهنگی ملی و جهانی و تمامیت ارضی کشور؛
7- توانایی ترسیم خط زمان و تقسیم آن؛
8- توانایی استدلال درباره اهمیت تمدن اسلامی و جایگاه تاریخی ایران تا قرن دهم هجری .
هدف های درسی در پایه سوم متوسطه
الف ) هدف های شناختی
1- تعمیق آَشنایی با مهم ترین تحولات سیاسی – اجتماعی ایران و جهان از قرن دهم هجری تا کنون، با تأکید بر تاریخ ایران؛
2- تعمیق آَشنایی با مهم ترین تحولات فرهنگی و تمدنی ایران و جهان از قرن دهم تا کنون با تاکید بر تاریخ ایران؛
3- درک تحول و تداوم در تاریخ ایران و جهان از قرن دهم تا کنون؛
4- تعمیق آشنایی با استعمار و امپریالیسم جهانی و تاثیر آن در تاریخ معاصر ایران؛
5- تعمیق آشنایی با قیام ها و نهضت های سیاسی – اجتماعی و مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی در تاریخ ایران از صفویه تا انقلاب اسلامی؛
6- تعمیق آشنایی با علت ها و تاریخچه ی انقلاب اسلامی و رهبری امام خمینی؛
7- تعمیق آشنایی با نقش زنان در تاریخ معاصر ایران و جهان؛
8- تعمیق آشنایی با نقش دین و علمای دینی ایران از دوره صفویه تا کنون؛
9- تعمیق شناخت دشمنان انقلاب اسلامی و شیوه های مقابله با آنان؛
10- آشنایی با پیامدها و دستاوردهای داخلی و خارجی انقلاب اسلامی؛
11- تعمیق آشنایی با مهم ترین شخصیت های تاریخی ایران و جهان در قرن های جدید و دوره معاصر با تاکید بر تاریخ ایران؛
12- آشنایی با جغرافیای تاریخی ایران و جهان در قرن های جدید و دوره معاصر؛
13- شناخت مهم ترین مسائل و بحران های سیاسی – اجتماعی جهان امروز؛
14- تعمیق آشنایی با مهم ترین آثار و بناهای تاریخی ایران و جهان از قرن دهم هجری تا کنون.
ب) هدف های نگرشی و ارزشی
1- تقویت حس خودباوری ملی و دینی و آمادگی برای دفاع از کشور؛
2- تقویت عبرت آموزی از رویدادهای تاریخی قرن های جدید و دوره معاصر و موثر ساختن تاریخ در زندگی و عمل؛
3- افزایش علاقه به مطالعه تاریخ به ویژه تاریخ ایران و جهان در قرن های جدید و دوره معاصر؛
4- ایجاد حساسیت به رویدادها و تحولات سیاسی – اجتماعی عصر حاضر؛
5- الهام پذیری از زندگی ومبارزات مردم و شخصیت های بزرگ قرن های جدید و دوره معاصر، در زندگی فردی و اجتماعی و بیزاری از ستمگران و خائنان؛
6- تقویت روحیه مبارزه با استکبار جهانی و دشمنان ایران و انقلاب اسلامی؛
7- تقویت نگرش مثبت به رهبری امام خمینی (ره) و نظام ولایت فقیه.
ج) هدف های مهارتی
1- توانایی نسبی برای تجزیه و تحلیل رویدادهای مهم تاریخی قرن های جدید و دوره معاصر و اوضاع کنونی جهان؛
2- توانایی مطالعه روشمند و موثر نوشته های تاریخی مربوط به تاریخ در قرن های جدید و دوره معاصر؛
3- توانایی انجام یک پژوهش ساده تاریخی و ارائه گزارش درباره موضوعات تاریخی مربوط به قرن های جدید و دوره معاصر؛
4- توانایی تجزیه، تحلیل و مقایسه عکس ها، نقشه ها و نمودارهای تاریخی و بهره گیری علمی از آثار و منابع تاریخی؛
5- مشارکت فعالانه در برنامه های ملی و دینی؛
6- توانایی تشخیص دشمنان کشور و اسلام؛
7- توجه و حساسیت عملی نسبت به تمامیت ارضی کشور و ارزش های ملی – دینی.
منبع
مجله رشد آموزش تاریخ - سال چهارم - شماره 10
دکتر عبدالرسول خیراندیش ، دکتر منصور صفت گل ، دکتر جواد عباسی ، دکتر حسین مفتخری ، مسعود جوادیان ، نصرالله صالحی ، مجتبی مقصودی
